Δημοκρατίες σε τιμή ευκαιρίας

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Με εκβιασμούς, κινδυνολογία, καταστροφολογία και μεγάλες δόσεις επικοινωνιακών τρικ, η κυβέρνηση και τα εξαπτέρυγα αυτής επιχειρούν τις μέρες αυτές να ολοκληρώσουν τον πιο κρίσιμο στόχο της μεταμνημονιακής εποχής, που δεν είναι άλλος από το ολοκληρωτικό ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας.

Υπό την απειλή της χρεοκοπίας, λοιπόν, η κυβέρνηση βγάζει στο σφυρί και τα τελευταία «ασημικά». Φως, νερό, τηλέφωνο και ό,τι άλλο έχει απομείνει.

Λίγη σημασία έχει να σταθεί κανείς στις προεκλογικές περί αντιθέτου δεσμεύσεις του πρωθυπουργού. Η Ιστορία μόνο ως ανέκδοτο μπορεί να καταγράψει τις προεκλογικές υποσχέσεις και τις μετεκλογικές πράξεις του Γιώργου Παπανδρέου και της κυβέρνησής του.

Εχει όμως σημασία να καταλάβουμε γιατί οι ινστρούκτορες του Μαξίμου επιλέγουν, όπως λένε, να σώσουν τη χώρα από τη χρεοκοπία με ένα απολύτως χρεοκοπημένο μοντέλο, μια συνταγή η οποία όπου δοκιμάστηκε οδήγησε στην καταστροφή.

Απαντήσεις έχει δώσει σχεδόν 10 χρόνια πριν ο Γκρεγκ Πάλαστ, στο βιβλίο του «Δημοκρατία σε τιμή ευκαιρίας» (κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το 2003 από τις εκδόσεις Σύγχρονοι Ορίζοντες- μτφ. Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος). Γράφει λοιπόν ο πολυβραβευμένος δημοσιογράφος-ειδικός στον έλεγχο των μεγάλων εταιρειών διεθνούς δράσης:

«Σε φτωχότερα κράτη του Νότιου Ημισφαιρίου η ιδιωτικοποίηση και η κατάργηση των κανόνων της αγοράς επικράτησαν με τον παλιό τρόπο: απειλές, εξαναγκασμούς και μετρητά σε τραπεζικούς λογαριασμούς offshore εταιρειών.

»Κάθε προσπάθεια αντίστασης ήταν καταδικασμένη. Το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα επέβαλαν την πώληση των συστημάτων ηλεκτρισμού, ύδρευσης, τηλεφώνου και φυσικού αερίου ως όρο δανειοδότησης σε κάθε αναπτυσσόμενη χώρα. Από τη στιγμή που η άρνηση δανειοδότησης σήμαινε οικονομικό θάνατο, το δίλημμα ήταν ή πουλάς ή πεθαίνεις.

»Το πλιάτσικο ήταν τεράστιο: εκποίηση δημοσίων εταιρειών αξίας 4.000.000.000.000 δολαρίων (ναι, τρισεκατομμυρίων).

»Ενώ ήταν εξαιρετικά κερδοφόρα η ένταξη της ηλεκτρικής ενέργειας στην "ελεύθερη" αγορά, η λεηλασία των συστημάτων ύδρευσης ήταν σκέτο χρυσάφι: οι κυβερνήσεις είχαν καταβάλει το κόστος για τις σωλήνες του δικτύου και η αγορά είναι μονοπωλιακή και οι πελάτες διψασμένοι. Η Αγγλία της Θάτσερ ήταν και πάλι εκείνη που άνοιξε το δρόμο στις ιδιωτικοποιήσεις. Στη Βρετανία οι λογαριασμοί νερού εκτοξεύτηκαν μέχρι και 250% πάνω από την τιμή του νερού στις ΗΠΑ, οι τιμές των μετοχών των εταιρειών ύδατος πενταπλασιάστηκαν, και το 1995 το σύστημα κατέρρευσε: σε ορισμένα μέρη της Αγγλίας συλλαμβανόσουν επειδή πότιζες το γκαζόν σου».

Στην περίπτωση του νερού μάλιστα, σύμφωνα με τον Πάλαστ, σχεδόν 1.000 στελέχη είχαν συγκεντρωθεί στη Χάγη, τον Μάρτιο του 2000, για να επανεξετάσουν και να βελτιώσουν ένα πρόγραμμα ιδιωτικοποίησης των συστημάτων ύδρευσης σε όλο τον κόσμο.

Πολλές και συγκλονιστικές οι αναφορές του Αμερικανού δημοσιογράφου για το ρόλο του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, των πολυεθνικών, των κερδοσκόπων και για τα «επιτεύγματά» τους. Είναι ανατριχιαστικές όμως οι ομοιότητες του ελληνικού προβλήματος και οι «λύσεις» που προτείνονται, με εκείνες του Ισημερινού και της Αργεντινής. Ιδού τι γράφει για το μνημόνιο του Ισημερινού:

«Η κυβέρνηση αυτής της χώρας της Λατινικής Αμερικής λάμβανε την εντολή να αυξήσει ώς την 1η Νοεμβρίου του 2000 την τιμή του φυσικού αερίου για οικιακή χρήση κατά 80%.

»Επίσης έπρεπε να μειώσει τις θέσεις εργασίας κατά 26.000 και να περικόψει τους μισθούς των υπολοίπων εργαζομένων κατά 50% σε τέσσερα στάδια και σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του ΔΝΤ. Ως τον Ιούλιο του 2000, έπρεπε να πουλήσει σε ξένες επιχειρήσεις το μεγαλύτερο δίκτυο ύδρευσης της χώρας.

»Συνολικά οι 167 δανειακοί όροι του ΔΝΤ έμοιαζαν λιγότερο με Σχέδιο Βοήθειας και περισσότερο με προσχέδιο οικονομικού πραξικοπήματος. Και όταν οι λύσεις αυτές δεν απέδωσαν, επέβαλαν νέο Σχέδιο Βοήθειας στο κράτος: να προχωρήσει στη μείωση των θέσεων εργασίας κατά 120.000».

Μέτρα-καρμπόν και στην Αργεντινή: «Το μνημόνιο απαιτούσε από την Αργεντινή να μειώσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού, από 5.300.000.000 δολάρια το έτος 2000, σε 4.100.000.000 δολάρια το 2001. Σκεφτείτε λίγο την απαίτηση αυτή. Εκείνο τον Σεπτέμβριο, που συντάχθηκε το μνημόνιο, η Αργεντινή βρισκόταν ήδη στην άκρη του γκρεμού μιας βαθιάς ύφεσης. Ο ένας στους πέντε εργαζομένους ήταν άνεργος. Ακόμα και κάποιοι άπειροι οικονομολόγοι στο ΔΝΤ θα έπρεπε να ξέρουν ότι η περικοπή κρατικών δαπανών σε μια τέτοια οικονομία θα ισοδυναμούσε με το σβήσιμο των μηχανών ενός αεροπλάνου εν πτήσει.

»Αργότερα, καθώς τα φτερά της οικονομίας έπεφταν, οι εγκέφαλοι του ΔΝΤ διέταξαν την πλήρη εξάλειψη του ελλείμματος, προκαλώντας ασφυξία στην οικονομία της χώρας».

Αλλά όταν οι περικοπές δεν έφτασαν για να πληρωθούν οι πιστωτές, δόθηκε εντολή να πουληθούν «τα κοσμήματα της γιαγιάς». Γαλλικές πολυεθνικές απέκτησαν ένα μεγάλο μέρος του συστήματος ύδρευσης κι αμέσως αύξησαν τα τιμολόγια σε μερικές πόλεις κατά 400%.

Ολοι ξέρουμε ότι το ΔΝΤ και η συνταγή του απέτυχαν παταγωδώς σε όσες χώρες δοκιμάστηκαν. Οπως ξέρουμε ότι ενώ ήδη εδώ και χρόνια οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. έχουν ξεπουλήσει την Ολυμπιακή, τα λιμάνια, τη διώρυγα, τους δρόμους, τις τράπεζες, τον Σκαραμαγκά, το αεροδρόμιο, τον ΟΤΕ, τη ΔΕΗ, τον ΟΠΑΠ, την ΕΥΔΑΠ, τα Ελληνικά Πετρέλαια, η χώρα μας βρίσκεται και πάλι στο χείλος του γκρεμού.

Γιατί λοιπόν επιμένουν σε αυτή την καταστροφική λογική; Απάντηση και σε αυτό το ερώτημα δίνει ο Πάλαστ παραθέτοντας δηλώσεις του βραβευμένου με Νομπέλ τώρα πια οικονομολόγου, Τζόζεφ Στίγκλιτς, ο οποίος αποκαλεί την ιδιωτικοποίηση δωροδοκιοποίηση.

«Γουρλώνουν τα μάτια, λέει, αναφερόμενος στους ηγέτες των κρατών που συναινούν στο ξεπούλημα, στην προοπτική της προμήθειας του 10%, ποσό που καταβάλλεται σε λογαριασμούς στην Ελβετία».

Φοβάμαι πως η Ιστορία, και στην ελληνική περίπτωση, θα τον επιβεβαιώσει.

papathan@enet.gr

Πηγή: Ελευθεροτυπία