Αριστερά χωρίς ταμπού

Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΥ

Η Αριστερά, ενώ ξεκίνησε τη σταδιοδρομία της στη νεότερη εποχή, επαγγελλόμενη τη σωτηρία της κοινωνίας, καταλήγει σήμερα να εκλιπαρεί την κοινωνία να τη σώσει από τον κίνδυνο πολιτικού αφανισμού, στον οποίο, με δική της πρωτοβουλία, έχει αυτοπαγιδευθεί.

Ενώ επαγγέλθηκε ανευλαβή, ριζοσπαστική και ανελέητη κριτική της αστικής τάξης πραγμάτων, σήμερα αυτοπεριορίζει τα πεδία κριτικής, προκειμένου να τηρήσει όρια «ευπρέπειας», κανόνες «πολιτικής ορθότητος», θέτοντας στο κοινωνικό απυρόβλητο θεματικούς χώρους, που έχουν ουσιαστικά οριοθετήσει τη «μοναδική σκέψη» και τους «μονόδρομους» τριών δεκαετιών. Στην τρέχουσα διαδικασία κονιορτοποίησης της Αριστεράς, προέκυψε σήμερα επιπρόσθετο πολιτικό μόρφωμα με σημαία την «ανανέωση», διαφοροποιούμενο από τα άλλα κατά το ότι ενσωματώνει επιδεικτικά και απροσχημάτιστα, αξιωματικά και αβασάνιστα, τους αυτοχειριαστικούς αυτοπεριορισμούς της Αριστεράς των τελευταίων δεκαετιών. Διακηρύσσει ότι «η έννοια της Αριστεράς εμπεριέχει τη χωρίς συζήτηση διατήρηση θεμάτων-ταμπού», και συνεπώς κάποιων δογμάτων, που σηματοδότησαν την τρέχουσα παρακμή της Αριστεράς.

Ενα από αυτά, αναφέρεται στη διακήρυξη της νέας ομάδος, είναι η απόλυτη, χωρίς συζήτηση και άνευ όρων δογματική παράδοση στο ευρωσύστημα, ακόμη και αν ενδεχομένως αποδειχθούν στην πράξη αρνητικές επιπτώσεις στη διαμόρφωση της σημερινής ελληνικής κρίσης. Διευκρινίζω από την αρχή, καθ' όσον με αφορά, ότι αυτή τη στιγμή θεωρώ επιπόλαιη, ανεπίκαιρη και επιζήμια κάθε ιδέα απομάκρυνσης της χώρας μας από την ευρωπαϊκή οικογένεια και προοπτική, όμως όχι επειδή παρόμοια ιδέα παραμένει «απαγορευμένη» από την κρατούσα αριστεροδεξιά μονοδρομική σκέψη, αλλά διότι θεωρώ ότι ουδόλως έχει αποδειχθεί ότι το ενδεχόμενο διαζύγιο με την Ευρώπη θα ήταν επωφελές για τη χώρα, σε σχέση με συγκεκριμένες προσδοκίες, που επί του παρόντος διασφαλίζει η συμμετοχή σ' αυτήν. Ενώ ο πειρασμός της εξόδου από τον ευρωπαϊκό νάρθηκα παραμένει έντονος, όσο αυτός με δογματισμό ανάγεται σε «έγκλημα καθοσιώσεως» τόσο περισσότερο θα κακοφορμίζει, αντί να υποχωρεί. Το ζήτημα δεν αντιμετωπίζεται ως «ταμπού», με δογματικά ξόρκια και λιβανιστήρια, που εκδιώκουν τους δαίμονες. Αλλά με συγκεκριμένα επιχειρήματα σχετικά με το πρακτικό όφελος και κόστος, για τη χώρα, της παραμονής στο ευρωσύστημα ή της αποχώρησης από αυτό.

Σήμερα, η ευρωζώνη διέρχεται τη μεγαλύτερη κρίση της σύντομης ιστορίας της. Η Γερμανία, με πρόσχημα τα ελλείμματα και δημόσια χρέη, επιβάλλει σε ολόκληρη την Ενωση επιθετικές πολιτικές λιτότητος, που πνίγουν την ανάπτυξη, αποδομούν κοινωνικές κατακτήσεις δεκαετιών, κάθε προοπτική ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, με άμεσο αποτέλεσμα την οικονομική δυσπραγία και ανεργία ευρείας κλίμακος στο ευρωπαϊκό σύνολο. Η Ευρώπη, άλλοτε πηγή κοινωνικής ελπίδας, αποβαίνει σήμερα έμβλημα κοινωνικής καταστροφής και απογοήτευσης. Η ευρωπαϊκή δυσαρέσκεια των λαών είναι μεγάλη, επεκτείνεται και ριζοσπαστικοποιείται ραγδαία. Από κάθε γωνιά της ηπείρου εγείρονται φωνές για διαφορετική Ευρώπη, που να βασίζεται στην παραγωγή και όχι στην κερδοσκοπία, στην εργασία και όχι στην ανεργία, στην αλληλεγγύη των χωρών-μελών και όχι στην εγωιστική γερμανική αρχή «έκαστος για τον εαυτό του». Ακόμη και μέσα στη Γερμανία, οι επιλογές του κυβερνητικού συνασπισμού αποδοκιμάζονται με υψηλά ποσοστά λαϊκής δυσαρέσκειας. Υπ' αυτές τις συνθήκες, ποιο το όφελος για τη χώρα μας, εάν σήμερα αποσυρόταν από τις τρέχουσες ευρωπαϊκές ζυμώσεις, οδηγούμενη σε «θεσπέσια απομόνωση» από το άμεσο περιβάλλον της; Οι ευρωπαϊκές ανησυχίες της Αριστεράς παραμένουν εύλογες και νόμιμες, ακόμη και αν οι εσπευσμένες απαντήσεις της διαπιστώνονται επιπόλαιες, ατεκμηρίωτες και λανθασμένες. Χρειάζεται περισσότερη μελέτη και τεκμηρίωση για να απαντηθούν παρόμοιες ανησυχίες και όχι περισσότερη επίδειξη στείρου ευρωδογματισμού.

Κατά τις πρόσφατες δεκαετίες, η ευρωπαϊκή Αριστερά συνέβαλε περισσότερο από τη νεοφιλελεύθερη Δεξιά στην έγερση ταμπού, δογμάτων, απαγορευμένων συζητήσεων, που επρόκειτο να οδηγήσουν στην κοινωνική κατάρρευση αμφοτέρων. Ο Γάλλος πρόεδρος Μιτεράν έδωσε πρώτος το σύνθημα του «μονόδρομου», με την παράδοση της χώρας του στη χρηματοπιστωτική παγκοσμιοποίηση (1983). Στη διάρκεια δύο προεδρικών θητειών του, το μερίδιο εργασίας στο εθνικό εισόδημα υποχώρησε κατά 12 εκατοστιαίες μονάδες, με αντίστοιχη επέκταση του μεριδίου κερδών. Ο «σοσιαλιστής» πρωθυπουργός Μπερεγκοβουά (1992-93) προχώρησε στην πλήρη απορρύθμιση των κινήσεων κεφαλαίων. Μεγαλύτερη απογοήτευση και ηττοπάθεια στον κόσμο της Αριστεράς προκάλεσαν οι «σοσιαλιστικές» κυβερνήσεις, με σύμπραξη των κομμουνιστών και της «πληθυντικής Αριστεράς», από ό,τι οι μετωπικές επιθέσεις των Ρίγκαν και Θάτσερ. Τα νέα ταμπού -παγκοσμιοποίηση, απορρύθμιση, αποκρατικοποιήσεις, κυριαρχία αγορών, χρηματοπιστωτική Ευρώπη- με αριστερή ιδεολογική και πολιτική κάλυψη εκτελωνίστηκαν. Οι «σοσιαλιστές» Ζακ Ντελόρ και Πασκάλ Λαμί ανήγειραν σε ταμπού την ανεξέλεγκτη διεθνή χρηματιστική κερδοσκοπία. Ο «σοσιαλιστής» υπουργός Στρος-Καν κατήργησε τη φορολογία των stock options, προκειμένου να ενθαρρύνει τη συμμετοχή των διευθυντών στη χρηματιστική κερδοσκοπία των επιχειρήσεων. Σήμερα, ο ίδιος, ως πρόεδρος του ΔΝΤ, αποδοκιμάζει τη Βραζιλία, επειδή επιβάλλει φόρο 2% στις βραχυχρόνιες συναλλαγές κεφαλαίων, παρ' όλο που έτσι η χώρα προστατεύεται από τη διεθνή κερδοσκοπία και τα εξ αυτού πρακτικά οφέλη της είναι αισθητά. Ο ίδιος ηγήθηκε εκστρατείας κατά την πρόσφατη σύνοδο του G20 στο Τορόντο ενάντια σε κάθε πρόταση φορολογίας των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και σε κάθε ρύθμιση των χρηματοπιστωτικών αγορών. «Χωρίς περίσκεψη, χωρίς αιδώ», η σύγχρονη ευρω-Αριστερά, όλων των αποχρώσεων, ανήγειρε «ανεπαισθήτως» υψηλά τείχη, με ισχύ θρησκευτικών «ταμπού», συμβάλλοντας έτσι στην αριστεροδεξιά συναίνεση και στον αριστεροδεξιό νεοδογματισμό. Σε αυτόν εφρόντισε η ίδια να εγκλειστεί, ακόμη και αν η επιλογή της την απομόνωσε από την κοινωνία και τον κόσμο της. Είναι άραγε τυχαίο ότι η σημερινή γερμανική εμμονή στη λιτότητα συναντά ολιγωρία του συντηρητικού Σαρκοζί, αλλά ενθουσιώδη υποδοχή, μέχρι πολιτικού μαζοχισμού, των «σοσιαλιστικών» κυβερνήσεων του Νότου: Ελλάδας, Ισπανίας, Πορτογαλίας; Η ξύλινη γλώσσα βρίσκει πάντα παραλήπτες. Ταμπού, δόγματα, απαγορευμένες συζητήσεις οριοθετούν τη διαστροφή της εξουσίας, όχι της κοινωνίας, ούτε της Αριστεράς, άξιας του ονόματός της.

kvergo@gmail.com
Από την εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ