Η τριχοτόμηση του ΣΥΡΙΖΑ

Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ

Δυσάρεστη οσμή πολιτικής αποσύνθεσης αναδίδουν οι εξελίξεις στον χώρο του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή την επιλογή υποψήφιου περιφερειάρχη Αττικής. Κωμικοτραγική είναι η εμφάνιση τριών (!) υποψηφίων για τη θέση αυτή από ένα κόμμα που είχε πάρει μόλις 4,6% στις περυσινές βουλευτικές εκλογές, όταν ακόμη ήταν τυπικά ενιαίο, πριν γίνει κομμάτια και θρύψαλα, όπως έχει καταντήσει σήμερα.

Και όμως, δεν έχουν περάσει ούτε τρία χρόνια καλά καλά από τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ, υπό την ηγεσία του Αλέκου Αλαβάνου, εμφανιζόταν ως μια συνιστώσα της Αριστεράς που θα μπορούσε να κάνει το ιστορικό άλμα και να διεισδύσει σε ευρύτερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, βοηθούσης και της κρίσης ηγεσίας που αντιμετώπιζε τότε το ΠΑΣΟΚ, μετά την ήττα του στις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2007 και της εσωτερικής αναμέτρησης που αυτή πυροδότησε.

Μοιάζουν να έχουν περάσει πολιτικοί αιώνες από τότε. Σαν να μην υπήρξε ποτέ αυτή η φάση! Η προ καιρού αποχώρηση του Φώτη Κουβέλη και των ομοϊδεατών του και η δημόσια πλέον σύγκρουση Αλέκου Αλαβάνου και Αλέξη Τσίπρα επισφράγισαν το πολιτικό ναυάγιο αυτής της προσπάθειας μακροημέρευσης και υποτυπώδους ομογενοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ σε βαθμό που απλώς να γίνει αποδεκτή από όλους η συνύπαρξη των διαφόρων οργανώσεων, ομάδων και τάσεων που τον συναπαρτίζουν.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι προσωπικές αντιπάθειες θολώνουν το πολιτικό κριτήριο και έχουν συμβάλει κι αυτές στην απαξίωση του ΣΥΡΙΖΑ στα μάτια του ελληνικού λαού και ιδίως πολλών δυνάμει ψηφοφόρων του. Θα ήταν όμως σοβαρό λάθος να αποδώσει κανείς την προϊούσα διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ και την ήδη συντελεσθείσα πρώτη διάσπαση του ΣΥΝ με την αποχώρηση των περί τον Φ. Κουβέλη αποκλειστικά ή κυρίως στις προσωπικές διαφορές των ηγετικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ.

Πολιτικές - και μάλιστα βαθύτατες σε ορισμένες περιπτώσεις - είναι οι διαφορές που προκάλεσαν την κατάρρευση αυτού του σχήματος.

Ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε εξαρχής ένα αντιφατικό εγχείρημα.

Η μια συνιστώσα του ήταν το ιστορικό ρεύμα του "ευρωκομμουνισμού" της δεκαετίας του 1970, το οποίο εκφράστηκε στη χώρα μας από το παλιό ΚΚΕ εσωτερικού του Κύρκου, του Δρακόπουλου, του Φιλίνη κ.λπ., που στη συνέχεια μετονομάστηκε σε ΕΑΡ. Το ρεύμα αυτό είχε απήχηση εγκλωβισμένη επί είκοσι χρόνια στο 2% - 3% του εκλογικού σώματος, κάποτε και λιγότερο. Αυτή την τάση εκφράζει σήμερα ο Φ. Κουβέλης.

Η δεύτερη συνιστώσα είναι οι προερχόμενοι από το ΚΚΕ οι οποίοι παρέμειναν στον ΣΥΝ και μετά τη διάλυση του ενιαίου Συνασπισμού ΚΚΕ - ΕΑΡ, το 1991. Η μισή σχεδόν Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ παρέμεινε στον ΣΥΝ, αλλάζοντας σταδιακά τη φυσιογνωμία του.

Η εκλογή στην ηγεσία του ΣΥΝ του Αλέκου Αλαβάνου αποτέλεσε τομή στην πορεία του. Προερχόμενος από το ΚΚΕ, αλλά επιδιώκοντας να το υπερκεράσει από αριστερά σε επίπεδο κινημάτων (σε πολιτικές θέσεις αυτό δεν το έκανε ποτέ), ο Α. Αλαβάνος συγκρότησε τον ΣΥΡΙΖΑ συμμαχώντας με οργανώσεις και ομάδες της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Υιοθετώντας ριζοσπαστική πολιτική, ο ΣΥΡΙΖΑ αποκατέστησε πολιτική επαφή με νέα ριζοσπαστικοποιούμενα τμήματα της κοινωνίας και ιδίως της νεολαίας.

Η πολιτική αυτή ήταν εντελώς ασύμπτωτη με τις πολιτικές απόψεις του ρεύματος Κύρκου, Κουβέλη κ.λπ. Οσο η γραμμή αυτή αύξανε τα εκλογικά και εν συνεχεία τα δημοσκοπικά ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ, οι εκπρόσωποι της παλιάς ευρωκομμουνιστικής σκέψης σιωπούσαν και δεν εξέφραζαν τις αντιρρήσεις τους, μη μπορώντας να κάνουν αλλιώς.

Oταν όμως ο Αλ. Αλαβάνος έκανε το μοιραίο λάθος να εγκαταλείψει την ηγεσία του ΣΥΝ και να τοποθετήσει στη θέση του τον Α. Τσίπρα, νομίζοντας ότι ο ίδιος θα ασχολείται με τα μεγάλα πολιτικά ζητήματα και ο Τσίπρας με το "καρκίνωμα" των οργανωτικών ζητημάτων του ΣΥΝ, οι συσχετισμοί άλλαξαν. Καθώς πέρασε ταυτόχρονα η εποχή των παχιών εκλογικών και δημοσκοπικών αγελάδων, η δεξιά πτέρυγα του ΣΥΝ κινητοποιήθηκε. Με τις κατάλληλες συμμαχίες με τον Α. Τσίπρα και εκμεταλλευόμενη τα λάθη του Α. Αλαβάνου, ταχύτατα και εύκολα τον περιθωριοποίησε, καθιστώντας έτσι αγεφύρωτο το χάσμα ανάμεσα στον ΣΥΝ και τις υπόλοιπες συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ.

Η αλλαγή συσχετισμού όμως δεν ήταν αρκετή για να πάρουν οι περί τον Φ. Κουβέλη τον ΣΥΝ του Α. Τσίπρα και έτσι αποχώρησαν φτιάχνοντας δικό τους κόμμα, ελπίζοντας ότι με την κίνησή τους ο ΣΥΝ δεν θα μπει στη Βουλή.

Από την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ