Ηττα και γελοιότητα

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΠΡΑΜΟΥ

Η Ελληνική Αριστερά έζησε την πιο οδυνηρή ήττα, όταν για λόγους που δεν είναι του παρόντος, συντρίφθηκε στον εμφύλιο πόλεμο.

Πέτυχε όμως, λίγα χρόνια αργότερα, κυρίως με την ίδρυση της ΕΔΑ και την πολιτική που επεξεργάστηκαν και εφάρμοσαν λησμονημένοι, δυστυχώς, ηγέτες της, όπως ο Γιάννης Πασαλίδης και ο Ηλίας Ηλιού, να επιστρέψει στην κεντρική πολιτική σκηνή, να ανακόψει, ώς έναν βαθμό, τις ακρότητες και την εκδικητικότητα της μετεμφυλιακής περιόδου, να αναδειχθεί σε αξιωματική αντιπολίτευση, να αποτελέσει τον καθοριστικό παράγοντα σε αιτήματα δημοκρατίας, θεσμών, εργατικού και συνεταιριστικού κινήματος, να ηγεμονεύσει στον τομέα του πολιτισμού και των τεχνών. Κυρίως εκείνη η πονεμένη και ηττημένη Αριστερά έδωσε το ηθικό περιεχόμενο στην έννοια και την πράξη της Πολιτικής και δεν επέτρεψε στον δεξιό δωσιλογισμό να κερδίσει τον πόλεμο, αν κι αυτός ήταν που είχε θριαμβεύσει σε όλες τις στρατιωτικές εμφύλιες μάχες.

Αυτή την περίοδο, η εγχώρια Αριστερά είναι πολυδιασπασμένη και αδύναμη. Ομως η πολυδιάσπαση και η αδυναμία της είναι στοιχεία που θα μπορούσαν, με χρόνια και καιρούς, να ανατραπούν. Ομως φοβάμαι πως σήμερα η Αριστερά είναι περισσότερο αντιμέτωπη με την αυτο-γελοιοποίησή της. Αυτό είναι σχεδόν ακατόρθωτο να διορθωθεί.

Κάνω μια παρένθεση: Κάποτε ο Ενρίκο Μπερλινγκουέρ ζούσε με την οικογένειά του σ' ένα διαμέρισμα 70 τετραγωνικών στη Ρώμη και έγραφε τους λόγους του στην κουζίνα. Κάποτε ο Λεωνίδας Κύρκος έπαιρνε 1,5 εκατομμύριο δραχμές της εποχής, από το Ευρωκοινοβούλιο, και κράταγε για τον εαυτό του κάτι λιγότερο από 100.000. Ας με κατηγορήσουν για λαϊκισμό, αλλά σήμερα ορισμένοι που μιλάνε για αλληλεγγύη και ανυπακοή, δηλώνουν στη φορολογική τους δήλωση δυσθεώρητα ποσά και ιδιοκτησίες κι άλλοι έχουν εξασφαλισμένη την εργασιακή σταθερότητα-το κόμμα είναι πια ένας εργοδότης, η ενασχόληση με τα «κομματικά» έχει πριν από πολλά χρόνια πάψει να είναι ανιδιοτελής και με προσωπικό κόστος συμμετοχή σε μια σκληρή περιπέτεια.

Τα παραπάνω παραδείγματα δεν είναι τυχαία. Ο λόγος της σημερινής Αριστεράς δεν είναι ουτοπικός, ρομαντικός, εξωπραγματικός έστω. Οι άνθρωποι πάντα διεκδικούσαν το αδύνατο και η Αριστερά, στην ιστορία της, διεκδίκησε ό,τι θεωρήθηκε αδιανόητο, από το οχτάωρο, το κοινωνικό κράτος, ώς τη δημοκρατική συμμετοχή. Σήμερα τα όνειρα που προβάλλουν οι ηγεσίες της Αριστεράς, αν δεν είναι εχθρικά με την κοινή λογική, φαίνονται γελοία, ακριβώς γιατί είναι αναντίστοιχα με το μοντέλο ζωής, το οποίο υποτίθεται δεν τους χωράει, αλλά το υποστηρίζουν απ' ό,τι φαίνεται με σθένος. Ελάχιστα κριτικάρεται ο ευδαιμονισμός και η τρυφηλότητα, κανείς δεν ακουμπάει προνόμια και στρεβλώσεις. Ολα λοιπόν πήγαιναν καλά; Και πρέπει πάση θυσία να διατηρηθούν;

Επειτα δεν είναι μόνο το αφόρητο ιδιότυπο του ΚΚΕ, που απλά περιχαρακώνει έναν κόσμο που επιμένει να νοσταλγεί. Είναι οι παραδοξολογίες διαφόρων πρώην και νυν, που ελαφρά τη καρδία ανακαλύπτουν την ποίηση στην πολιτική ή προτείνουν νέες συμμαχίες της πατρίδας με την Κίνα και τη Ρωσία, αφού οι Ευρωπαίοι δεν μας αγαπούν και δεν μας βοηθάνε. Για την ποίηση και την πολιτική δεν έχω να πω πολλά, μακάρι να ανακαλύπτονται τέτοια, έστω και όψιμα. Οσο για τις νέες συμμαχίες, ας είμαστε λίγο προσεκτικοί, γιατί, από όσο ξέρω, η COSCO που προκάλεσε τόσο θυμό σε συντρόφους είναι μάλλον κρατική εταιρεία της Κίνας.

Πριν από εξήντα τόσα χρόνια, η Αριστερά βγήκε από την πολιτική σκηνή της Ελλάδας, βίαια. Ηταν βέβαια και οι δικές της ευθύνες τεράστιες, αλλά κανείς δεν αμφισβήτησε το πάθος και τη θυσία της. Σήμερα, η Αριστερά αποχωρεί με ταρατατζούμ από την πολιτική σκηνή, χαμένη μες στη σύγχυση του αντισυστημικού οίστρου ή τη θρησκευτικότητα της Αποκάλυψης. Σε μια τέτοια περίοδο όπου δοκιμάζεται η εργασία, το εισόδημα, η αγοραστική δύναμη, το σύστημα υγείας, η σύνταξη, η ίδια η υπόσταση της κοινωνίας των ανθρώπων, ακούμε ρητορείες, λόγια του αέρα, πείσματα για κατακτήσεις περασμένων εποχών.

Δεν ξέρω, μέρες που είναι, αν η Αριστερά θα επανακάμψει και θα εγκαθιδρύσει στη χώρα μας δική της κυβέρνηση, ανάλογη του Τσάβες και του Κομαντάντε μάσιμο. Πριν απ' αυτό πρέπει κατεπειγόντως να σοβαρευτεί.

Από την εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ