Η δεύτερη φάση διακυβέρνησης

Του ΝΙΚΟΥ ΚΙΑΟΥ

Στη δεύτερη φάση ή έστω σε νέα φάση της διακυβέρνησης της χώρας φαίνεται ότι έχουμε περάσει.

Αυτό που δείχνει να προβάλλεται επικοινωνιακά είναι η «εξόρμηση» εναντίον της φοροδιαφυγής και το «κυνήγι» φοροφυγάδων, κυρίως «μεγάλων» ή εντυπωσιακών ονομάτων επαγγελματιών και εταιρειών. Ταυτόχρονα δημιουργείται κλίμα ενόχων ή διώξεων πολιτικών μέσω εξεταστικών επιτροπών της Βουλής και παράλληλα αρχίζει, με κεντρική εντολή ως φαίνεται, η απογραφή και έρευνα ανά τομέα της διοίκησης για πράξεις της προκάτοχης κατάστασης. Διαφαίνεται έτσι πρόθεση να δοθεί η εντύπωση ότι η κυβέρνηση προχωρεί σε «κάθαρση» κι όλα αυτά, πάντως, μέσω διοχετευμένων πληροφοριών ή στοιχείων και επαναλαμβανόμενων πρωθυπουργικών διακηρύξεων «είμαστε αποφασισμένοι, είμαι αποφασισμένος να πατάξουμε».

Είναι διοχετευμένες πληροφορίες ή στοιχεία διότι από μόνο του τίποτα δεν διαρρέει ώστε να αποκαλείται «διαρροή», όπως συνηθίζεται, αλλά δίδεται από αρμοδίους ή εξουσιοδοτημένους από αρμοδίους. Πολύ απλά και καθαρά θα ήταν αν οι αρμόδιοι, π.χ. υπουργοί, ανακοίνωναν επισήμως τα στοιχεία που έχουν κι έτσι τα πράγματα θα είχαν το κύρος που απαιτείται, οι δε αρμόδιοι θα είχαν και την ευθύνη των ανακοινώσεων.

Στην πρώτη φάση της διακυβέρνησης, μετά την ευφορία και τα πανηγύρια από τη νίκη του ΠΑΣΟΚ στις 4 Οκτωβρίου 2009, είχαμε την περίοδο των μέτρων για να αντιμετωπιστεί η κρίση. Ταξίδια, διαβουλεύσεις, παλινωδίες, εξαγγελίες μέτρων με δόσεις ή νέων πιο σκληρών, με κατακλείδα το περίφημο μνημόνιο με το ΔΝΤ, την ΕΚΤ και την Ε.Ε. Και τελικώς η κυβέρνηση μέσω της επιτήρησης, της εποπτείας και του ελέγχου να είναι κατ' ουσίαν «δοτή», όσον αφορά μια κυβέρνηση χώρας ανεξάρτητης, μια κυβέρνηση που πριν από οκτώ μήνες κέρδισε πανηγυρικά τις εκλογές.

Με τις μαζικές αντιδράσεις, με τη φανερή και συνεχώς αυξανόμενη απώλεια της αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης της και εν όψει νέων μέτρων, που οδηγούν σε νέες κατεδαφίσεις, έρχεται η νέα φάση ή δεύτερη φάση με το περίφημο «κυνήγι» και την «πάταξη». Αυτό που μετράει και υπολογίζει ότι μπορεί να περάσει είναι οι εντυπώσεις στο λαό, στην κοινή γνώμη. Κι αυτές μέσω της επικοινωνίας, με μοχλούς ή ενδιαμέσους τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, κυρίως την τηλεόραση.

Η «ανθρωποφαγία» και ο διασυρμός είναι μέθοδοι που έχουν δοκιμασθεί στο παρελθόν και έχουν δώσει αρκετή τροφή και σχόλια. Δεν έχουν όμως δώσει τελικώς αποτελέσματα. Μένει ίσως η πρόθεση, ενδεχομένως η βούληση, αλλά η «πάταξη» επιτυγχάνεται μάλλον απλούστερα. Εστω τώρα, με καθυστέρηση πολλών ετών, κατά τα οποία την ευθύνη της διακυβέρνησης εκτός από τη Δεξιά είχαν και σημερινοί ιθύνοντες της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, μπορούν οι αρχές, οι αρμόδιοι, να προχωρήσουν πρώτα στην «πάταξη», αν μπορούν και βούλονται, και μετά να προβούν σε ανακοινώσεις και σε δημοσιεύσεις. Αλλωστε και ο επικεφαλής της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, ο κ. Δαφέρμος, είπε ότι ο διασυρμός είναι ποινή που δεν προβλέπεται από τους νόμους και το σύστημα.

Κάποιοι μπορεί να μιλήσουν ότι αντιμετωπίζουν οι αρμόδιοι τα πράγματα με προχειρότητα. Μπορεί, αλλά κι αυτή εμπεριέχει τη φυγή, την κατασκευή και ενδεχομένως την αδικία. Αρκεί, όπως φαίνεται, να εξυπηρετείται ο σκοπός, που είναι να φανεί ότι σπεύδει η κυβέρνηση να διορθώσει τα κακώς κείμενα, ότι αποδίδει δικαιοσύνη, ασχέτως βέβαια ότι δεν μπορεί η ίδια να αποδώσει δικαιοσύνη παρά μόνο το δικαστήριο.

Οχι ότι δεν υπάρχουν παρανομίες, ανομίες, διασπάθιση δημόσιου χρήματος, εγκλήματα αυτού του είδους. Το ζήτημα είναι πως δεν ενεργεί με αξιοπιστία, τηρώντας τους κανόνες που το ίδιο το πολιτικό σύστημα έχει θεσπίσει και που, υποτίθεται, υπηρετεί. Ετσι έχουν αποτελέσματα οι προθέσεις.

Στο ίδιο πλαίσιο του εντυπωσιασμού είναι και οι κινήσεις όπως αυτή του συμβουλίου ή συνάντησης των αρχηγών των κομμάτων με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και οι επαναλαμβανόμενες διακηρύξεις για πάταξη της διαφθοράς και της διαπλοκής. Τι είδους συνεργασία και δέσμευση μπορεί να γίνει γύρω από ένα τέτοιο τραπέζι, όταν η βασική λειτουργία - εξουσία της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, η Βουλή, είναι ουσιαστικά υποβαθμισμένη, όταν είναι διεκπεραιωτικός ο ρόλος της στην ψήφιση νομοσχεδίων, όταν ο κοινοβουλευτικός έλεγχος είναι απλώς παράθεση ομιλητών από το βήμα. Κι όταν ακριβώς με πρωτοβουλία της κυβέρνησης της αφαιρείται ακόμα και ο ρόλος να γνωρίζει και να ψηφίζει, να κυρώνει συμφωνίες και να ανατίθεται αυτός ο ρόλος εν λευκώ στον υπουργό Οικονομικών. Πόσο εύκολα ξεχνιούνται πράγματα, που ανατρέπουν θεμελιώδεις κανόνες διαφάνειας και δημοκρατίας!

Στο ίδιο πλαίσιο του εντυπωσιασμού φαίνεται να προστίθεται και κάποια δόση από την πάταξη της τρομοκρατίας. Από τις περίφημες προσαγωγές ακόμα και ανηλίκων, από την έφοδο αστυνομικών σε σπίτια ανεξέλεγκτα φθάνουμε στις περιπτώσεις συλλήψεων και κατασκευής κατηγορουμένων χωρίς να υπάρχουν στοιχεία, ενώ η αυθαιρεσία και η κακοποίηση (ακόμη και βασανιστήρια) σε αστυνομικά κέντρα και καταγγέλλονται και επαναλαμβάνονται. Σιγή τηρείται αρμοδίως, ενώ η διαπόμπευση καλά κρατεί και στις περιπτώσεις αυτές.

Συμβαίνουν όλα αυτά, τρέχει ο χρόνος, η μία φάση διαδέχεται την άλλη, νέα μέτρα αναμένονται και ορισμένα στοιχειώδη πράγματα, που δεν κοστίζουν σε χρήματα, μένουν μετέωρα. Ακόμα δεν έχουν οριστεί διοικήσεις σε νοσοκομεία, ακόμα μένουν ακέφαλα Ταμεία και η βία στα γήπεδα, ένα κοινωνικό φαινόμενο μεγάλο, συνεχίζεται καθώς φαίνεται η αδυναμία να ληφθούν μέτρα. Το φαινόμενο αυτό, όσο κι αν νομίζει κανείς ότι είναι περιθωριακό, είναι βασικό και σχετίζεται με την εν γένει βία, είναι σύμπτωμα της κοινωνικής αλλά και της οικονομικής και πολιτικής ζωής.

Οεντυπωσιασμός ως μέθοδος και ενέργεια είναι δείγμα αυθαιρεσίας, αυταρχισμού και πάντως δεν συνάδει με τη λειτουργία της χρηστής διοίκησης, φανερώνει έλλειψη, απουσία σχεδίων, προγράμματος δράσης και ιεράρχησης στόχων. Περνάει δε μέσα από ΜΜΕ, τα οποία και για δικούς τους λόγους χάριν του εντυπωσιασμού επίσης προβάλλουν και «ενημερώνουν». Συμπληρώνεται ο κύκλος, που έχει αφ' ενός τα δημόσια ΜΜΕ και αφ'ετέρου τα ιδιωτικά, ώστε να φανερώνεται η διαπλοκή, που χρόνια κρατεί και που έχει πλοκάμια σε πολλές άλλες δραστηριότητες, επιχειρηματικές, αθλητικές, κοινωνικές.

Είναι άραγε άσχετη με το πλαίσιο αυτό λειτουργίας η εμφάνιση, προσφάτως, σε ιδιωτικό μεγάλο τηλεοπτικό σταθμό της υπουργού Παιδείας, εκτάκτως μάλιστα, όταν έσπευσε εκεί να διαψεύσει φήμες, και φήμες ανώνυμες, ότι παραιτείται; Δεν μπορούσε να γίνει η διάψευση με μια ανακοίνωσή της ή με συνέντευξη Τύπου;

Από την εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ