Ο μέγας ασθενής

Tου Κωστα Iορδανιδη

Το σύστημα της μεταπολιτεύσεως οδεύει σταθερά προς την κατάρρευση. Η ενσωμάτωση της χώρας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, που ήταν και το μέγιστο επίτευγμα των κυβερνήσεων από το 1975, εξέπεσε στο έσχατο επίπεδο διαφθοράς και ανικανότητος πολιτικών που απεδείχθησαν κατώτεροι των περιστάσεων. Οι πάντες ομιλούν περί της ανάγκης ριζικής αναδιαρθρώσεως της οικονομίας και το ερώτημα που τίθεται είναι εάν αυτό είναι εφικτό δίχως επαναστατική αναδιάρθρωση του πολιτικού συστήματος και της νοοτροπίας που το διέπει.

Κατηγορείται η ελληνική κοινωνία διότι εμφορείται από συντηρητική νοοτροπία· διατυπώνονται αιτιάσεις διότι κάποιοι ισχυρότατοι επιχειρηματίες έχουν αντλήσει τον πλούτο τους από το κράτος· ευρίσκονται στο στόχαστρο οι ηγέτες των συνδικαλιστικών παρατάξεων ως ανίκανοι να προσαρμοσθούν στις νέες συνθήκες και ως όργανα κομματικά που απλώς προσβλέπουν στην μεταπήδησή τους από το πεζοδρόμιο στο ελληνικό Κοινοβούλιο.

Ολα αυτά ορθότατα. Αλλά ο μέγας ασθενής, έστω και εάν δεν ομολογείται, είναι το πολιτικό σύστημα. Από τη δεκαετία του ’50 έχουν συντελεσθεί σημαντικότατες αλλαγές στην επιχειρηματική κοινότητα. Μεγιστάνες ανεδείχθησαν, έκλεισαν τον κύκλο τους και παραμένουν ως φαντάσματα ή ήρωες που ανήκουν πλέον στον χώρο του θρύλου. Και όμως, στην πολιτική σκηνή της χώρας, τα τελευταία πενήντα πέντε χρόνια, σημείο αναφοράς παραμένουν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Γεώργιος Παπανδρέου και ο υιός του Ανδρέας.

Σε καμία χώρα της ελεύθερης Ευρώπης δεν παρατηρείται παρόμοιο φαινόμενο. Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ και ο Σαρλ Ντε Γκωλ, που τόσα προσέφεραν στη Βρετανία και στη Γαλλία αντιστοίχως, αλλά και στην Ευρώπη, ανήκουν οριστικά στην Ιστορία· δεν αποτελούν ζώσα πραγματικότητα. Μόνο στην Ελλάδα παρατηρείται το φαινόμενο να καθορίζεται η πολιτική ζωή του σήμερα από το επέκεινα.

Δεν είναι σφάλμα των ισχυρών πολιτικών ανδρών της ελληνικής πολιτικής ζωής, ούτε των επιγόνων τους. Το πρόβλημα είναι η αγκύλωση ενός συστήματος, που αδρανεί πνευματικά και υπάρχει μόνον χάρη σε μία ανεξήγητη τάση μυθοπλασίας.

Ούτε καν η επτάχρονη δικτατορία δεν μπόρεσε να αλλοιώσει την οικτρή αυτή πραγματικότητα. Οσοι επέζησαν της επταετίας επέστρεψαν και υπήρξαν οι πρωταγωνιστές της μεταπολιτεύσεως. Τόση υπήρξε η απέχθεια της κοινωνίας για τους Συνταγματάρχες που η δικτατορία απλώς αποκατέστησε όλους εκείνους τους πολιτικούς που συνετέλεσαν στην κατάρρευση του παλαιού καθεστώτος.

Το σύστημα της μεταπολιτεύσεως απέτυχε όχι απλώς να δημιουργήσει ευνομούμενο κράτος, αλλά αντιθέτως το εξαχρείωσε σε απίστευτο βαθμό. Η εκτροπή συνεχίσθηκε με δημοκρατικές διαδικασίες. Και το μοναδικό επίτευγμα, που ήταν η ενσωμάτωση της Ελλάδος στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες και στη συνέχεια στη Ζώνη του Ευρώ, ευτελίσθηκε με τον πιο οικτρό τρόπο.

Σήμερα, η ελληνική κοινωνία αναμένει να αποτραπεί η πτώχευση της χώρας, χάρις στην παρέμβαση της Ε. Ε. και του ΔΝΤ. Το πολιτικό σύστημα περιορίσθηκε στον ρόλο του εκτελεστού εντολών τρίτων. Και επειδή κάθε εξωθεσμική παρέμβαση είναι απολύτως απευκταία, το πολιτικό σύστημα πρέπει να να αναδιαρθρωθεί εκ βάθρων για να υπάρξει η χώρα.

Από την εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ